سد طالقان از بزرگترین سد های کشور است که روی رودخانه شاهرود ساخته شده است. رودی که از کوه های استان مازندران سرچشمه می گیرد و در طول مسیر خود به دره زیبای طالقان می‌رسد.
طالقان یکی از زیباترین ییلاقات نزدیک تهران است که میان کوههای البرز قرار گرفته و به خاطر ارتفاعات و قله‌های سرسبز و زیبایش شناخته می شود. وجود روستاهای جذاب بی شمار، باغات میوه، چشمه سارهای فراوان، آبشارهای خروشان متعدد، کوه های بلند و سر به فلک کشیده، یخچال های طبیعی، مناظر طبیعی چشم نواز، آثار تاریخی و امکان پیاده روی و دوچرخه سواری در کوچه باغ ها و چمنزارهای آن، این شهر را به مقصدی پرجاذبه تبدیل کرده است. سد طالقان که روی «رودخانه شاهرود» ساخته شده نیز یکی از ارزشمندترین سازه های طالقان و از محبوب ترین نقاط گردشگری این شهر است. دریاچه ای که پشت سد وجود دارد، چشم اندازهای خاص و مناظر طبیعی ویژه ای در این ناحیه خلق کرده است.
شهرستان طالقان یکی از زیباترین ییلاق های کوهستانی استان البرز است. موقعیت قرارگیری منطقه طالقان در میان کوههای البرز آن را از طبیعت بکر و زیبایی برخوردار کرده است. آبشارهای متعدد، کوههای زیبا، یخچال های طبیعی و چشمه های پرجوش و خروش از جاذبه های طبیعی این منطقه به حساب می آید. در این میان سد و دریاچه طالقان که با چشم اندازی زیبا در این منطقه خودنمایی می کند از مناطق گردشگری این شهرستان است.
سد طالقان از بزرگترین سد های کشور است که روی رودخانه شاهرود ساخته شده است. رودی که از کوه های استان مازندران سرچشمه می گیرد و در طول مسیر خود به دره زیبای طالقان می رسد. طالقان نام دره ای در قسمت جنوبی رشته کوه های البرز است و مانند دره های بزرگی که در منطقه میانی رشته کوه های البرز به سمت جنوب کشیده شده اند، دارای آب و هوایی کوهستانی و ییلاقی است که موجب شده جمعیت آن در فصل های متفاوت تغییر مکان دهند. این منطقه هر سال با طبیعت زیبا و آثار تاریخی گردشگران زیای را به خود جذب می کند. طالقان از شمال با شهر الموت از توابع استان مازندران و از جنوب با ساوجبلاغ و فشگلدره همسایه است. سرسبزی و زیبایی طبیعت این منطقه چشمگیر است، گیاهانی همچون آویشن، بومادران، ریواس، شنگ، کاسنی، گون و گلهای زیبای شقایق در دامنه کوهها و دشت ها می توان دید. در کنار این گیاهان درختانی همچون گردو، زالزالک، گلابی، زرشک، گیلاس، بادام کوهی و سیب به زیبایی این محیط افزوده اند. حیات وحش طالقان از نظر گونه های جانوری، گیاهی و پرندگان مشهور است.
در اطراف سد با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه چمنزارهای سرسبزی روییده اند، که دریاچه سد طالقان را به محلی عالی برای سپری کردن یک روز شاد همراه با خانواده تبدیل کرده است. دور تا دور دریاچه فنس گذاری شده و امکان نزدیک شدن به ساحل دریاچه و ماهیگیری وجود ندارد. دقت داشته باشید که در روزهای تعطیل و آخر هفته ها اطراف دریاچه و جاده آن شلوغ است. جاده طالقان پیچ های زیادی دارد و مناسب سرعت بالا نیست. دریاچه صبح های خیلی زود زیبایی بیشتری دارد. کمی سحرخیزی ارزش دیدن سد از بالای کوه های مشرف را دارد. زیبایی کوه ها در بهار دو چندان می شود. در فصل پاییز طبیعت بسیار زیبا با ترکیب رنگ های زرد، نارنجی و قرمز برگ های درختان شاهد نقاشی خدا روی زمین خواهید بود. در تابستان با زدن چادر کنار دریاچه و تماشای آسمان پرستاره و با آرامش صدای امواج میتوانید تجربه ای به یاد ماندنی و خاطره انگیز داشته باشید. یکی از زیباترین صحنه هایی که می توان در زندگی دید طلوع و غروب خورشید دریاچه است. البته شنا کردن در دریاچه سد طالقان بسیار خطرناک است. اگر تنها می روید به هیچ وجه به شنا در آن نپردازید و اگر چنین تصمیمی گرفتید به نکات ایمنی و هشدارهای مسئولان توجه کنید.
احداث سد
در سال ۱۳۴۸ تصمیم احداث سد با هدف انتقال آب طالقان به قزوین گرفته شد. در همان سال سدی انحرافی به نام سنگبان و تونلی ۹ کیلومتری به منظور انتقال آب به زیاران وآبیاری دشت قزوین ساخته شد. اما ساخت سد اصلی تا سال ۱۳۸۱ به تعویق افتاد تا سر انجام در سال ۱۳۸۵ از آن بهره برداری شد. سد طالقان، سدی خاکی با هسته رسی است که هزار و هفتصد و هشتاد و نه متر از سطح دریا و صد و سه متر از بستر رودخانه ارتفاع دارد. دریاچه سد طالقان در حال حاضر ۱۵ کیلومتر طول دارد. ظرفیت کل مخرن سد چهارصد و بیست میلیون متر مکعب است که سیصد و بیست و نه میلیون متر مربع از آن قابل استفاده است. در زیر این سد یک نیروگاه تولید برق نیز ساخته شده که ظرفیت آن ۱۷٫۸ مگاوات است. سد طالقان نقطه عطف مهمی در تاریخ، جغرافیا و محیط زیست منطقه محسوب می شود و تحولات و آثار عظیمی را از خود بر جای خواهد گذاشت. نزدیک به ۹۰۰ لیتر بر ثانیه آب برای مصارف شرب شهر کرج از طریق انتقال آب سد طالقان به تصفیه خانه محمودآباد کرج انجام می شود. جالب است بدانید که مردم شهر طالقان هنوز امکان استفاده از آب این سد را ندارند.
